Zeeziekte voorkomen en behandelen

Zeeziekte voorkomen en behandelen is een must voor watersporters diegene die er gevoelig voor zijn.

Wat is zeeziekte?

Vooraleer we zeeziekte kunnen voorkomen en behandelen moeten we weten wat zeeziekte is en wie er gevoelig voor is. Zeeziekte is een vorm van bewegingsziekte, medisch bekend als kinetosis. De symptomen zoals misselijkheid, braken, duizeligheid en zweten ontstaan door conflicterende sensorische signalen die de hersenen ontvangen van verschillende delen van het lichaam.

Wie krijgt zeeziekte

De gevoeligheid voor zeeziekte kan sterk variëren tussen individuen en is afhankelijk van verschillende factoren zoals leeftijd, gezondheidstoestand en eerdere ervaring met varen. Hier zijn enkele algemene observaties:

Gevoelige Groepen

1. Beginners/Nieuwelingen: Mensen die niet gewend zijn aan het leven op zee of aan boord van een boot zijn vaak gevoeliger voor zeeziekte.
2. Kinderen: Kinderen tussen ongeveer 2 en 12 jaar zijn vaak gevoeliger voor zeeziekte, hoewel dit kan variëren.
3. Zwangere vrouwen: Verhoogde gevoeligheid voor misselijkheid maakt zwangere vrouwen vaak meer vatbaar voor zeeziekte.
4. Mensen met bepaalde medische aandoeningen: Mensen met aandoeningen die het evenwichtsorgaan aantasten of die al een verhoogde gevoeligheid voor misselijkheid hebben (zoals migraine) kunnen meer risico lopen.

Andere Factoren

1. Vermoeidheid: Gebrek aan slaap kan de gevoeligheid voor zeeziekte verhogen.
2. Alcohol en Voeding: Consumptie van alcohol of zware, vette maaltijden voorafgaand aan een zeiltocht kan het risico op zeeziekte verhogen.
3. Psychologische Factoren: Angst, stress en de verwachting van het krijgen van zeeziekte kunnen de symptomen verergeren.

Universele Gevoeligheid

Het is belangrijk op te merken dat vrijwel iedereen zeeziek kan worden onder extreme omstandigheden. Zelfs doorgewinterde zeilers en vissers kunnen zeeziek worden als de zee bijzonder ruw is en de boot veel beweegt.

Aanpassing

Sommige mensen ervaren dat ze na meerdere dagen op zee een zekere ‘zeebenen’ ontwikkelen en minder gevoelig worden voor zeeziekte. Dit fenomeen wordt ook wel ‘gewenning’ genoemd.

Als je behoort tot een groep die gevoelig is voor zeeziekte, is het aan te raden voorbereidende maatregelen te nemen zoals het raadplegen van een arts, het nemen van geschikte medicatie en het volgen van andere preventieve tips om het risico te minimaliseren.

Symptomen van zeeziekte

De symptomen van zeeziekte variëren van mild tot ernstig en kunnen bestaan uit:

1. Misselijkheid: Een onaangenaam gevoel van onbehagen in de buik.
2. Braken: Ernstige misselijkheid kan leiden tot overgeven.
3. Duizeligheid: Een gevoel van instabiliteit of lichthoofdigheid.
4. Zweten: Overmatig zweten kan optreden als het lichaam probeert om te gaan met de verwarrende sensorische signalen.
5. Sufheid: Sommige mensen voelen zich slaperig of vermoeid.
6. Hoofdpijn: Spanningshoofdpijn kan soms optreden als secundair symptoom.
7. Bleekheid: Een bleke huid kan een gevolg zijn van verminderde bloedtoevoer naar de huid.
8. Speekselvloed: Verhoogde speekselproductie is een minder vaak voorkomend symptoom.
9. Onrust en Angst: Psychologische stresssymptomen kunnen verergeren door het fysieke ongemak.
10. Algemene malaise: Een algeheel gevoel van onwel zijn, zwakte, of ongemak.

Als je gevoelig bent voor zeeziekte, kunnen de symptomen al optreden kort nadat de reis begint en aanhouden zolang de beweging blijft bestaan. In ernstige gevallen kunnen de symptomen zo hevig zijn dat medische interventie noodzakelijk is. Het is belangrijk om de symptomen vroegtijdig te herkennen en passende maatregelen te nemen om verdere verslechtering te voorkomen.

Kunnen huisdieren ook zeeziekte krijgen

Ja, huisdieren kunnen ook zeeziekte ervaren, hoewel de symptomen soms anders kunnen zijn dan bij mensen. Honden, katten en andere huisdieren die vatbaar zijn voor bewegingsziekte kunnen symptomen vertonen zoals:

• Overmatig kwijlen of hijgen
• Onrust of angstig gedrag
• Overgeven
• Gebrek aan eetlust
• Trillen of ongemak

Net zoals bij mensen kan de gevoeligheid voor zeeziekte variëren tussen verschillende dieren en afhangen van factoren zoals leeftijd, gezondheid en eerdere ervaringen met reizen.

Preventie en Behandeling voor Huisdieren

Als je van plan bent om met je huisdier te varen, zijn er verschillende manieren om zeeziekte te helpen voorkomen of behandelen:

1. Raadpleeg de Dierenarts: Als je huisdier gevoelig is voor bewegingsziekte of als je dat vermoedt, is het een goed idee om een dierenarts te raadplegen voor medisch advies. Er zijn medicijnen beschikbaar die specifiek zijn ontworpen voor huisdieren om misselijkheid en braken te verminderen.
2. Testvaarten: Overweeg korte proefvaarten om je huisdier geleidelijk te wennen aan de beweging van de boot.
3. Gunstige Positie: Plaats je huisdier in het midden van de boot waar de beweging doorgaans het minst is. Zorg dat er voldoende ventilatie is.
4. Beperkte Voeding: Voer je huisdier niet te veel voordat je aan boord gaat, maar zorg wel dat het voldoende gehydrateerd blijft.
5. Comfort en Veiligheid: Breng een vertrouwd deken of speeltje mee om je huisdier te kalmeren. Zorg er ook voor dat je huisdier een zwemvest draagt voor extra veiligheid.
6. Regelmatige Pauzes: Als het mogelijk is, geef je huisdier dan de kans om regelmatig van boord te gaan voor wat beweging en om naar het toilet te gaan.
7. Observatie: Houd je huisdier goed in de gaten om tekenen van ongemak of ziekte snel op te merken.

Als je huisdier symptomen van zeeziekte vertoont, is het belangrijk om zo snel mogelijk met een dierenarts te overleggen voor een passende behandeling.

Het beste middel tegen zeeziekte

Het “beste” middel tegen zeeziekte kan variëren van persoon tot persoon, afhankelijk van verschillende factoren zoals de ernst van de symptomen, persoonlijke medische geschiedenis, en eventuele andere gezondheidsproblemen. Hier zijn enkele algemene opties:

Medicatie

1. Antihistaminica: Medicijnen zoals Stugeron (cinnarizine), Dramamine (dimenhydrinaat) of Bonine (meclizine) worden vaak gebruikt. Deze zijn meestal vrij verkrijgbaar, maar kunnen slaperigheid veroorzaken.
2. Scopolamine Pleisters: Dit is een receptplichtige optie die een pleister omvat die achter het oor wordt geplaatst en die medicatie vrijgeeft gedurende een langere periode.
3. Anti-emetica: In sommige gevallen kunnen anti-emetische medicijnen zoals ondansetron (Zofran) nuttig zijn, maar deze zijn meestal op recept en worden gebruikt voor ernstigere gevallen.

Natuurlijke Remedies

1. Gember: Veel mensen vinden dat gember, in de vorm van tabletten, thee of rauw, helpt bij het verlichten van misselijkheid.
2. Acupressuurbanden: Deze banden worden om de polsen gedragen en kunnen effectief zijn bij het voorkomen of verminderen van misselijkheid door druk uit te oefenen op specifieke punten.

Gedragsmaatregelen

1. Blik op de horizon: Het vasthouden van een vaste blik op een punt aan de horizon kan helpen het evenwichtsgevoel te herstellen.
2. Positie op de boot: Verblijf in het midden van de boot en dicht bij het wateroppervlak, waar de beweging meestal minder is.
3. Ventilatie: Frisse lucht en goede ventilatie kunnen symptomen verlichten.
4. Vermijd Alcohol en Zwaar Voedsel: Het is over het algemeen een goed idee om de consumptie van alcohol en zwaar, vetrijk voedsel te beperken voor en tijdens het varen.

Hoe ontstaat zeeziekte

Hieronder is een gedetailleerde uitleg van het mechanisme achter zeeziekte:

Vestibulair systeem

Het vestibulaire systeem in het binnenoor is verantwoordelijk voor het waarnemen van beweging en het handhaven van evenwicht. Wanneer een persoon zich aan boord van een schip bevindt, kunnen de herhaalde bewegingen van de boot (rollen, stampen, zwalken) tegenstrijdige signalen sturen naar dit systeem.

Visueel systeem

Tegelijkertijd stuurt het visuele systeem ook informatie naar de hersenen. Als je bijvoorbeeld binnen in een cabine bent en niet naar buiten kunt kijken, zal het visuele systeem de indruk geven dat er weinig of geen beweging is.

Proprioceptief systeem

De huid, spieren en gewrichten vormen het proprioceptieve systeem, dat ook sensorische informatie naar de hersenen stuurt over de positie van het lichaam in de ruimte.

Centrale integratie

De sensorische discrepantie tussen deze verschillende systemen (vestibulair, visueel en proprioceptief) wordt geïntegreerd in de postrema en het braakcentrum in de medulla oblongata en het gebied postrema van de hersenen. Deze centra proberen de tegenstrijdige informatie te verwerken, wat leidt tot de symptomen van zeeziekte.

Neurochemische factoren

Neurotransmitters zoals acetylcholine, histamine en noradrenaline spelen een rol in de overdracht van signalen die misselijkheid en braken bevorderen. Medicijnen die deze neurotransmitters targeten kunnen daarom enige verlichting bieden.

Endocriene reactie

Er is ook een endocriene respons betrokken, inclusief de vrijlating van stresshormonen zoals cortisol, die verder kunnen bijdragen aan het ongemak.

Samenvattend, zeeziekte is het resultaat van sensorische conflicten tussen verschillende fysiologische systemen, en dit veroorzaakt een reeks neurochemische en endocriene veranderingen die leiden tot de bekende symptomen van bewegingsziekte. Medische behandeling is vaak gericht op het verminderen van deze symptomen door het blokkeren van bepaalde neurotransmitterpaden.

Hoe voorkom of behandel ik zeeziekte

Zeeziekte treedt op als het evenwichtsorgaan in het binnenoor signalen naar de hersenen stuurt die conflicteren met wat de ogen zien. Dit kan een onaangenaam gevoel geven en symptomen zoals misselijkheid, braken, zweten en duizeligheid veroorzaken. Er zijn verschillende methoden om zeeziekte te voorkomen of te behandelen:

Voorbereiding vooraf

1. Eten: Probeer een lichte maaltijd te eten voordat je aan boord gaat. Vermijd alcohol en voedingsmiddelen die rijk zijn aan vetten of suikers.
2. Hydratatie: Drink voldoende water om gehydrateerd te blijven.
3. Rust: Een goede nachtrust vooraf kan helpen.

Medicatie

1. Antihistaminica: Medicijnen zoals Stugeron (cinnarizine), Dramamine (dimenhydrinaat) of Bonine (meclizine) kunnen helpen bij het voorkomen van symptomen, maar kunnen slaperigheid veroorzaken.
2. Scopolamine pleisters: Een pleister die achter het oor wordt geplakt en geleidelijk medicatie vrijgeeft.
3. Raadpleeg een arts: Als je gevoelig bent voor zeeziekte, is het verstandig om een arts te raadplegen voor de meest geschikte behandeling.

Gedragsaanpassingen aan boord

1. Buiten blijven: Frisse lucht en het vermogen om naar de horizon te kijken kunnen helpen.
2. Centraal op de boot: De bewegingen zijn meestal minder heftig in het midden van de boot.
3. Horizon: Focussen op een vast punt aan de horizon kan helpen.
4. Vermijd lezen of naar schermen kijken: Dit kan de desoriëntatie verergeren.

Andere methoden

1. Acupressuur polsbanden: Deze banden oefenen druk uit op bepaalde punten op de pols en kunnen sommige mensen helpen bij het beheersen van misselijkheid.
2. Gember: Sommigen zweren bij het kauwen op gember of het drinken van gemberthee als natuurlijk middel tegen misselijkheid.

Niet alle methoden zijn voor iedereen even effectief. Het kan nodig zijn om verschillende strategieën te proberen om te zien wat voor jou het beste werkt. Als je gevoelig bent voor bewegingsziekte, is het verstandig om van tevoren met een arts te overleggen, vooral als je van plan bent om een langere tijd op zee door te brengen.

Wat kan je doen aan boord tegen zeeziekte

Als je eenmaal aan boord bent en symptomen van zeeziekte ervaart, zijn er verschillende maatregelen die je kunt nemen om de effecten te minimaliseren of te verminderen:

Locatie aan boord

1. Blijf in het midden: De beweging van de boot wordt meestal minder heftig gevoeld in het midden. Probeer je daar te vestigen.
2. Horizontale positie: Liggen kan soms helpen om het evenwichtsgevoel te herstellen, vooral als je in het midden van de boot bent.

Blikrichting

1. Kijk naar de horizon: Focussen op een vast punt aan de horizon kan je innerlijke evenwichtssysteem helpen zich te stabiliseren.
2. Blijf buiten: Als het mogelijk is, blijf dan buiten in de frisse lucht. Het helpt soms om de symptomen te verminderen.

Ademhaling

1. Diep ademhalen: Diepe en rustige ademhaling kan helpen bij het verminderen van misselijkheid. Probeer in te ademen door je neus en uit te ademen door je mond.

Voeding en hydratatie

1. Drink water: Blijf gehydrateerd, maar vermijd alcohol en cafeïne.
2. Eet licht: Als je kunt eten, ga dan voor lichte snacks zoals crackers of fruit.

Afleiding

1. Mentale afleiding: Probeer je gedachten te verzetten door met anderen te praten, naar muziek te luisteren of andere eenvoudige taken uit te voeren die niet veel concentratie vereisen.

Over-the-counter remedies

1. Antihistaminica: Als je al aan boord bent, kan een snelwerkend antihistaminicum zoals Dramamine soms helpen, hoewel het effectiever is als het vooraf wordt ingenomen.

Mocht je ernstige symptomen van zeeziekte ervaren die niet verbeteren, is het raadzaam om medische hulp te zoeken. In ernstige gevallen kunnen uitdroging en andere complicaties optreden.